“Onderschat de risico’s van blikseminslag niet”

Verzekeraars keren jaarlijks zo’n 35 miljoen euro uit aan schade door blikseminslag. “Meer bepaald voor indirecte schade door inductie”, preciseert Van Vliet. “Als de bliksem inslaat, bijvoorbeeld in een boom, kan er een piek in het stroomnetwerk ontstaan. De vele koperkabels die nog in de grond liggen, zijn goede geleiders. Elektronische apparaten zijn niet bestand tegen inductie vanuit het grid.”

Inductie is vaak niet aantoonbaar. Een televisie kan maanden na een blikseminslag alsnog kapotgaan doordat bepaalde componenten geraakt zijn en sneller verouderen. In Nederland slaat de bliksem 2 tot 4 keer per jaar in per km². Inductieschade kan optreden binnen een straal van 1,5 kilometer. “Je kunt dus jaarlijks 14 tot 28 keer geraakt worden door inductie”, becijfert Van Vliet. “Op termijn wellicht nog vaker, aangezien het aantal hevige onweersbuien door klimaatverandering toeneemt.”

Ook schakelhandelingen kunnen een spanningspiek veroorzaken. Zo vraagt een stofzuiger bij het aanzetten kortstondig veel vermogen. Daarom flikkert de verlichting in huis soms even als je gaat stofzuigen. Ook in hoog- en middenspanningsinstallaties wordt veel geschakeld. Van Vliet maakte ooit mee dat op een plant elke twee jaar meerdere monitoren in de controlekamer moesten worden vervangen. “Wat bleek? Vlakbij stond een grote wals die bij het opstarten een spanningspiek veroorzaakte.”

Bliksembeveiliging is wettelijk niet verplicht, maar wordt aanbevolen. Dogus Avan adviseert: “Kijk goed naar de omgeving als je aan de slag gaat. Staat er wel of geen bliksemafleider op het dak van de flat? Installaties voor glazenwassers zijn bijvoorbeeld een ideale bliksemafleider, waar alle omwonenden last van kunnen krijgen.” Van Vliet: “Op een door inductie beschadigde HVAC-installatie zit niemand te wachten. Een door inductie geraakte besturingskast kan hele productieprocessen lamleggen. Bliksemschade kan dus aardig in de papieren lopen. Beter voorkomen dan genezen.”

Siemens verkoopt SENTRON-beveiliging tegen directe blikseminslag, inductiebeveiliging, gecombineerde overspanningsafleiders en overspanningsbeveiligingen voor bedrijfskritische apparatuur. Bij een piek boven 275V creëren ze zeer kortstondig een sluiting tussen de installatie en aarding, waardoor de overspanning afvloeit naar aarde. Hun reactietijd bedraagt 25 nanoseconde: bliksemsnel. Apparatuur en installaties merken daar niets van en draaien gewoon door.

Kijk voor meer informatie op https://new.siemens.com/nl/nl/products/energy/low-voltage/components/sentron-protection-devices/overvoltage-protection-devices.html of neem contact op met Werner van Vliet.