Beursgebouw Leeuwarden is eerste gasloze monumentale onderwijsgebouw
In de zomer van 2019 verhuisde Campus Fryslân van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) naar het prachtig gerenoveerde Beursgebouw in Leeuwarden. Het pand uit 1880 is het eerste monumentale gasloze onderwijsgebouw van Nederland. Siemens-partner VaComTec uit Roden koppelde voor het eerst de Desigo-naregelingen voor Total Room Automation (TRA) via Modbus met de warmtepomp.
Het Beursgebouw is de voormalige bibliotheek van Leeuwarden. Het biedt plek aan 1.000 studenten en medewerkers van de RUG Campus Fryslân. Na de aankoop in 2017 liet de RUG het monumentale pand verbouwen en verduurzamen. Door de nieuwe isolatie, warmtepompen en zonnepanelen op het dak wordt geen gas meer verstookt. Alles werkt elektrisch, inclusief koeling en verwarming. Dat is zeer bijzonder voor een monumentaal gebouw. De renovatie is niet ten koste gegaan van het monumentale karakter. Onder meer de royale entreehal met smeedijzeren traphek en de originele pilaren en plafonds op de begane grond zijn mooi behouden.
In balans
Voor de klimaatregeling in het pand deed installateur ITBB een beroep op Siemens Desigo Partner VaComTec, die al jaren voor de RUG werkt. De gebouwautomatisering van het Beursgebouw is door VaComTec aangesloten op het Desigo Insight-systeem van de RUG in Groningen. In het Beursgebouw zijn de nieuwe TRA-naregelingen van het type DXR2 toegepast. De pompen en frequentieregelaars zijn uitgevoerd via BACnet-MSTP en Modbus gekoppeld aan de warmtepomp. Het was de eerste keer dat VaComTec dit zo uitvoerde. “Een uitdaging”, vertelt VaComTec-directeur Henk van Dijk. “Het kost tijd om alles goed in te regelen en in balans te brengen. Met een gasketel kun je in korte tijd een gebouw warm stoken, maar de aanwarmtijd met een warmtepomp is langer. Deze moet in de nacht beginnen te draaien om het gebouw ’s ochtends warm te krijgen. We lezen de informatie van de warmtepomp uit en registreren deze in Desigo Insight. Op deze manier kunnen we monitoren of de bron in balans blijft.”
Laag energieverbruik
De basistemperatuur in de leslokalen wordt op 19 graden gehouden. Als een lokaal bezet is, gaat de verlichting aan en wordt de temperatuur verhoogd naar 21 graden. Dit gebeurt pas nadat de docent op het bedieningsdisplay heeft aangegeven dat er een groep aanwezig is. VaComTec schreef een simpele handleiding om docenten hiermee vertrouwd te maken. Van Dijk: “Gebruikers zijn dit niet gewend. In grote gebouwen staat normaal gezien alles aan, maar die tijden zijn voorbij. Door lokalen alleen te verwarmen en te verlichten als ze worden gebruikt kun je een forse energiebesparing realiseren. De RUG is in het kader van de nieuwe energiewetgeving verplicht haar energiestromen te monitoren en te verantwoorden richting overheid.”
Het project verliep naar tevredenheid van de opdrachtgever. Als partner van Siemens heeft VaComTec veel ervaring met de Desigo-technologie voor gebouwautomatisering. “Indien nodig kunnen wij de specialisten van Siemens in Den Haag en Zwitserland snel inschakelen. De lijnen zijn kort.”
Fotografie: Imazzo