Zorg voor gedegen kennis van internationale normen en richtlijnen

Besturingspaneel IEC

Met

0
  • nationale comités is de International Electrotechnical Commission (IEC) de leidende normenorganisatie op het gebied van elektrotechniek. Veel landen over de hele wereld hebben hun eigen nationale versies van de IEC-normen.

Referentie handleiding: Uitvoering van industriële besturingspanelen in overeenstemming met IEC en EU richtlijnen

Download referentie handleiding

In Europa en over de hele wereld

Altijd up-to-date met Siemens

Net als technologie altijd wordt verfijnd, zijn er voor de relevante normen en richtlijnen betreffende besturingspanelen ook regelmatige updates: een herziene versie van IEC 60204-1 (Machinerichtlijn) werd gepubliceerd in eind 2016. Nieuwe EU-richtlijnen zijn omgezet in nationale wetgeving voor het einde van 2016. Wij adviseren u altijd over belangrijke nieuwe ontwikkelingen en hun impact op uw dagelijkse activiteiten.
control panel design

Alle informatie over normen en engineering van industriële besturingspanelen op één plek

Bent u op zoek naar waardevolle en deskundige know-how voor uw besturingspaneel?

Lees meer in onze White Papers, technische handleidingen, brochures en flyers, bekijk de webinars of maak gebruik van ons gratis aanbod aan softwaretools voor de elektrotechniek. 

Richtlijnen in één oogopslag

De IEC normen beschrijven de stand van de techniek

IEC normen worden wereldwijd in ongeveer twee derde van de landen toegepast. Paneelbouwers die de relevante IEC-normen toepassen kunnen vertrouwen dat zij aan de eisen in de meeste landen voldoen.

20 april, 2016: Acht nieuwe EU-richtlijnen werden van kracht

Belangrijke IEC normen

Afbakening van IEC 60204-1 en IEC 61439-1/2

Vanwege de toenemende onzekerheid op de markt over de vraag welke norm het belangrijkst is voor een besturingspaneel, heeft de Duitse Commissie voor Elektrische, Elektronische en Informatietechnologie van DIN en VDE (DKE) een verklaring over dit onderwerp gepubliceerd. 

 

Voor de bouw van besturingspanelen voor machines moeten verschillende normen in acht worden genomen. IEC 60204-1 is de relevante norm, maar het is de verantwoordelijkheid van de fabrikant om de best mogelijke elektrische veiligheid van het besturingspaneel te garanderen. Daarom raden wij aan om een risicoanalyse uit te voeren. Voor de Europese markt is dit zelfs vastgelegd in de betreffende richtlijnen. Indien tijdens de risicoanalyse verdere risico's worden geïdentificeerd die volgens de fabrikant niet onder IEC 60204-1 vallen, dan kunnen ook IEC 61439-1/-2 en, indien nodig, andere normen worden geraadpleegd. De DKE (Deutsche Kommission Elektrotechnik Elektronik Informationstechnik/Duitse Commissie voor Elektrische, Elektronische en Informatietechnologie) heeft in dit verband ook een aanbeveling gepubliceerd.

Basisnorm voor de veiligheid IEC 60204-1, "elektrische apparatuur van machines – deel 1:  Algemene vereisten voor de elektrische uitrusting van machines" vormt een belangrijke richtlijn voor besturingspanelen als onderdeel van een machine.

Toepassingsgebied van IEC 60204-1

  • Geldt voor het gebruik van elektronische apparatuur en systemen voor machines
  • Begint op het punt van verbinding met de elektrische uitrusting van de machine
  • Heeft betrekking op besturingspanelen met een nominale spanning van maximaal 1000 V AC of 1500 V DC


Outlook: Herziening van IEC 60204-1

De afgelopen jaren heeft de Internationale Elektrotechnische Commissie gewerkt aan een nieuwe versie van IEC 60204, die eind 2016 is gepubliceerd. De nieuwe gepubliceerde versie van DIN EN 60204-1 is beschikbaar sinds juni 2019. 

De nieuwe versie is vooral een herziening of de introductie van de volgende onderwerpen:

  • Applicaties met aandrijfsystemen
  • EMC, overspanningbeveiliging, kortsluit waarde bepalen en  beveiliging van de bekabeling
  • Stuurstroom circuits en aansturing
  • Symbolen voor actuatoren en besturing componenten
  • Eisen voor technische documentatie
  • Nationale voorschriften, normatieve voorwaarden en verwijzingen naar de literatuur

IEC 61439 is de norm voor laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen welke na een overgangsperiode, geldig is sinds 2014. Deel 1 en 2 bevatten veiligheidseisen vermogensschakel- en verdeelinrichtingen die van belang kunnen zijn voor de machine besturingspanelen.

Eisen in de Europese Economische Unie

EU-richtlijnen beschrijven de producteisen die in heel Europa van toepassing zijn. Producten die verkocht worden in de Europese Economische Unie moeten voldoen aan de relevante richtlijn of richtlijnen.


De essentiële richtlijnen inzake besturingspanelen voor machines zijn de laagspanningsrichtlijn 2014/35/EU en de EMC richtlijn 2014/30/EU. De richtlijnen verwijzen naar geharmoniseerde EN-normen, die in de meeste gevallen zijn geleend van de IEC-normen.

Geen verkoop zonder een CE-keurmerk

De CE-markering is een wettelijk voorgeschreven label voor alle producten die voldoen aan de EU-richtlijnen en is dus in wezen een "technische paspoort" voor producten binnen de Europese Economische Unie. De EU-verklaring van overeenstemming vormt de basis voor het CE labelen van een product: het is de opgave van de fabrikant dat het product voldoet aan de fundamentele gezondheids- en veiligheidseisen van alle relevante Europese richtlijnen, dat wil zeggen dat er overeenstemming met hen is.

De CE-markering moet rechtstreeks op het product worden aangebracht. Als dit  om technische redenen niet mogelijk is, kan de verpakking en/of begeleidende documentatie (instructies voor gebruik, certificaat van garantie) ook worden gebruikt voor de CE-markering.

Vanaf 2008 zijn EU-richtlijnen gestandaardiseerd als onderdeel van de New Legislative Framework (NLF). Op 20 April, 2016 zijn de nieuwe versies van een totaal van acht EU-richtlijnen omgezet in nationale wetgeving van de EU-lidstaten, waaronder de Laagspannings-, EMC en ATEX richtlijnen.

  • Documentatie moet beschikbaar zijn in een taal die wordt begrepen door lokale overheden en gebruikers
  • Documentatie dient een risicoanalyse en -beoordeling te bevatten
  • Een postadres moet vermeld staan op het product zelf of indien dit niet mogelijk is op de verpakking of de bijgevoegde documentatie.
  • Een duidelijke omschrijving van de economische aanbieders en hun verplichtingen: fabrikanten, gemachtigde vertegenwoordigers, importeurs, distributeurs
  • Een duidelijke definitie van de volgende activiteiten:
    - Een product beschikbaar maken voor de markt
    - Marketing
    - De conformiteitsbeoordelingen
    - Terugtrekking uit verkoop
    - Terugroepactie

De laagspanningsrichtlijn vraagt om de volgende veiligheidsdoelstellingen:

 

 

Algemene condities

  • De essentiële kenmerken voor een veilig gebruik moeten worden opgegeven
  • Elektrische apparatuur dient op zodanige wijze vervaardigd te zijn dat het veilig en goed gemonteerd en aangesloten kan worden
  • Elektrische apparatuur dient zodanig ontworpen en vervaardigd te zijn dat bescherming tegen de vermelde gevaren gewaarborgd is. Definitie van een bepaling voor onderhoud van de apparatuur is toegestaan

Bescherming tegen de gevaren van de elektrische uitrusting

  • Personen en huisdieren zijn voldoende beschermd tegen het gevaar van lichamelijk letsel of andere schade die kan worden veroorzaakt door direct of indirect contact
  • Temperaturen, vlambogen of straling die leiden tot een gevaar zou niet mogen worden geproduceerd
  • Personen, huisdieren en goederen zijn voldoende beschermd tegen niet-elektrische gevaren veroorzaakt door het elektrische materiaal dat door ervaring is verkregen
  • De isolatie is geschikt voor voorzienbare omstandigheden

Bescherming tegen gevaren die veroorzaakt kunnen worden door externe invloeden op de elektrische apparatuur

  • Voldoet aan de verwachte mechanische eisen op een zodanige wijze dat de personen, huisdieren en goederen niet worden bedreigd
  • Is resistent tegen niet-mechanische invloeden in de verwachte omgevingscondities op zodanige wijze dat de personen, huisdieren en goederen niet worden bedreigd
  • Geen gevaar oplevert voor personen, huisdieren en goederen in te voorziene omstandigheden van overbelasting.
  • Het toepassingsgebied werd uitgebreid met huisdieren en objecten. Het bestrijkt ook andere gevaren (mechanische, chemische, lawaai, etc.)

      

Essentiële EU-richtlijnen voor besturingspanelen en machines

Het is essentieel om in iedere situatie de juiste richtlijn te identificeren omdat dit invloed zal hebben op de richtlijn die moet worden toegepast en de kosten en inspanning die nodig zijn voor de verklaring van overeenstemming en documentatie.

De volgende EU-richtlijnen kunnen van belang zijn voor de controlepanelen en machines:

Tijdsbesparende ontwerptools

Bespaar tijd bij het selecteren, indelen en dimensioneren van onze wereldwijd gecertificeerde producten. Gebruik onze tools om de  eenvoudig en intuïtief aan de vereisten van uw toepassing te voldoen.

Ontwerp besturingspanelen volgens de norm

Het onderzoek naar warmtehuishouding, met inachtneming van de normen, is een grote uitdaging in het ontwerpen en bouwen van een besturingskast. Er moet hierbij rekening gehouden worden met de voorschriften en deze moeten ook toegevoegd worden aan het machineconstructiedossier. Hetzelfde geldt voor elektromagnetische compatibiliteit (EMC).

Omgaan met kortsluiting

Het in acht nemen van kortsluitvermogens is van fundamenteel belang voor het opbouwen van veilige besturingspanelen. Dit is waarom de verwachte minimum en maximum kortsluitstroom op het afgaande veld (RMS waarde in kA) moeten worden afgestemd tussen de klant en de machinefabrikant.

SIMARIS design ontwerptool

Met behulp van Simaris Design kan men complete laagspanningsinstallaties doorrekenen, vanaf de middenspanning tot aan de verbruiker achter de wandcontactdoos. De tool ondersteunt onder meer bij kortsluitstroomberekeningen, selectiviteitsevaluatie en spanningsvalberekeningen. Daarbij selecteert de tool zelfstandig geschikte componenten en doet een voorstel hoe deze ingesteld kunnen worden. 

De norm voor elektrische uitrusting van machines omvat geen bewijs van kortsluiting.

 

In deze normering staat alleen dat:

  • Het nominale uitschakelvermogen voor kortsluitingen in overspanningsbeveiliging-apparatuur moet groter of gelijk zijn aan de te verwachten foutstroom in de installatie
  • De bedrading moet zo worden aangelegd dat er rekening wordt gehouden met de kortsluitstroom  

Bereken de doorlaatstroom snel en gemakkelijk met behulp van de SIMARIS curves ontwerptool

Bewijs van de verwachte kortsluitingstromen volgens IEC 61439-1 kan worden aangetoond door een vergelijking te maken met een referentieontwerp. 

 

Testen

Er is geen noodzaak om het kortsluitvermogen van elektrische schakelingen aan te tonen in de volgende gevallen:

  • Schakel- en besturingsapparatuur met een nominale korteduur stroom (Icw) of nominale korte tijd stroom (Icc) van niet meer dan 10 kA RMS
  • Voor hulp-circuits: Un ≥ 110 V, Pn ≤ 10 kVA en Uk ≥ 4%, Un < 110 V, Pn ≤ 1,6 kVA en Uk ≥ 4%
  • Schakel- en besturingsapparatuur of schakel- en besturingscircuits welke worden beschermd door een stroombegrenzingscomponent met een doorlaatstroom van niet meer dan 17 kA bij de maximaal toegestane  kortsluitstroom op de invoer.

Gebruik hiervoor ons overzicht van doorlaatwaarden, bijvoorbeeld voor vermogensschakelaars en zekeringen.

Praktijk gebaseerde documentatie

Zowel de internationale normen en Europese richtlijnen bevatten voorschriften inzake documentatie. Wij bieden een algemeen overzicht van de vereisten en daarbij zorgen onze tools voor een eenvoudige, tijdbesparende implementatie.

 

De informatie die nodig is voor de ingebruikname, gebruik en onderhoud van de elektrische uitrusting van een machine moet worden bijgevoegd zoals beschreven in IEC 60204. De informatie moet worden verstrekt in een overeengekomen taal.

 

De documentatie van de klant moet de volgende elementen bevatten:

 

  • Een uitgebreide beschrijving van de apparatuur
  • Gebruiksaanwijzing en onderhoudshandboek
  • Onderdelenlijst
  • Toelichting op de montage / installatie / verbinding met de voeding
  • Indien van toepassing informatie over de fysieke omgeving, schematische schakeldiagram, programmering, inspectie intervallen enz.
  • Bedradingsschema
  • Beschrijving van veiligheidsapparatuur 
  • Technische beschermingsmaatregelen
  • Informatie over gebruik, vervoer en opslag

Volgens IEC 61439-1 moet de technische documentatie alle identificatiekenmerken van de schakel- en besturingsapparatuur bevatten. 

 

Deze omvatten het volgende:

  • Nominale waarden voor spanningen, bijvoorbeeld nominale spanning van de schakel- en besturingsapparatuur, nominale spanning van de installatie en nominale isolatiespanningen
  • Nominale stroomwaarden (InA, Inc, Ipk, Icw & Icc)
  • Nominaal diversity factor RDF (ook voor gegroepeerde circuits)
  • Nominale frequentie fn
  • Vervuilingsgraad, beschermingsklasse (IP code)
  • Netwerktype en aardverbinding
  • EMC omgevingsconditie A of B
  • Type kortsluitbeveiligingsapparaten
  • Elektrische schokbescherming
  • Totale afmetingen, gewicht, etc.

De documentatie van de klant moet volgens IEC 61439-1/2 ook het volgende bevatten:

  • Toelichting op de transport, montage, installatie, werking en onderhoud
  • Apparaat toelichting, onderdelen & circuit identificatie (onderdelenlijst, een layouttekening, elektrisch schema, aansluitdiagram)

Technische documentatie moet geschreven zijn in een taal die gemakkelijk te begrijpen is in het land van toepassing. Ook moeten de documenten 10 jaar, nadat deze elektrische uitrusting voor het laatst op de markt is gebracht, beschikbaar blijven voor de autoriteiten. 

 

De technische documenten moeten ten minste de volgende elementen bevatten:

  • Algemene beschrijving
  • Conceptueel ontwerp, fabricagetekeningen en schema's, schakelschema's, etc.
  • Handleiding voor het gebruik van de elektrische apparatuur
  • Lijst van de toegepaste normen of beschrijving van de getroffen maatregelen om aan de veiligheidseisen te voldoen
  • Resultaten van ontwerpberekeningen, uitgevoerde onderzoeken en testverslagen (van de fabrikant of van derden)
  • Kopie van de conformiteitsverklaring
  • Geschikte risicoanalyse en -beoordeling

      

Risicoanalyse en-beoordeling

Het maken van een passende (overall) risico-analyse en -beoordeling is onderdeel van de conformiteits-beoordelingsprocedure. Dit kan, indien van toepassing, noodzakelijk zijn om uit te voeren als aanvulling op hetgeen dat binnen de Machinerichtlijn beschreven wordt.

Redelijk voorzienbare” bedieningsfouten moeten ook worden meegenomen in de beoordelings-procedure.

Om de risico-analyse overeenkomstig de vereisten van de richtlijn te kunnen uitvoeren, heeft de Europese  Elektrische Standaardisatiecommissie (European Committee for Electrotechnical Standardization, CENELEC), een gids uitgebracht (CENELEC Guide 32) als leidraad voor veiligheid gerelateerde risicobeoordeling en risicoreductie voor laagspanningsapparatuur.

Krachtige tools voor het efficiënt opstellen van documentatie

Vele kleine stapjes zijn er nodig voor het opstellen van documentatie. Het zoeken, vinden en samenvoegen van documenten is vaak een tijdrovende en complexe taak. Onze tools maken het mogelijk om het opstellen van documentatie parallel te laten verlopen met het engineeringproces.

 

Documentatie – onze praktische ontwerptools

Onze ontwerptools helpen niet alleen met norm compliant productselectie, dimensionering en lay-out van uw besturingspaneel: veel ervan kan ook gebruikt worden als ondersteunend materiaal voor uw documentatie. U kunt bijvoorbeeld het volgende gebruiken:

  • SIMARIS therm: voor berekening van de warmtehuishouding
  • SIMARIS curves: voor berekening van kortsluitstromen

Veel van de gegevens die nodig zijn voor de documentatie volgens de normen en richtlijnen, kunnen worden gedownload met behulp van de CAx Download Manager. Geef de artikelnummers voor de Siemens producten in uit uw onderdelenlijst en u kunt alle beschikbare productinformatie in één pakket downloaden:

  • Certificaten (bijvoorbeeld EG-Verklaring Van Overeenstemming)
  • Datasheets
  • Karakteristieken
  • Bedieningsinstructies en handboeken

Meer informatie

Praktische tip met White Paper "Verificatie van de kortsluitwaarde volgens de IEC 61439-1"

Download White Paper