Według Taleba „czarnymi łabędziami” są takie wydarzenia jak rozprzestrzenianie się Internetu, ataki terrorystyczne z 11 września 2001 roku, Wielka Depresja (1923-1933) czy recesja, jaka miała miejsce na przełomie dekad 2000/2010.
 

Do takich wydarzeń inwestorzy giełdowi zaliczają również „czarnego łabędzia” szalejącej pandemii Covid-19, która grozi wywołaniem na całym świecie spowolnienia gospodarczego. Jednak część z analityków zwraca uwagę, że o ile nie dało się przewidzieć faktu, że w chińskim Wuhan pojawi się nieznany dotąd koronawirus, to ludzkość powinna mieć wypracowane scenariusze na czas epidemii. Wszak w ciągu ostatnich dwóch dekad świat musiał zmierzyć się w 2004 roku z SARS, w 2009 roku z H1N1 i z epidemią eboli w 2015 roku.  Wszystkie te epidemie zabrały bardzo wiele istnień oraz zostawiły po sobie pokaźne zbiory badań i analiz. W 2018 r. WHO przewidywało ryzyko pojawienia się kolejnej globalnej pandemii. Było to poważne ostrzeżenie, które w dużej mierze przeszło bez echa.
 

To, czy obecna pandemia jest „czarnym łabędziem”, nie jest teraz specjalnie istotne. Taleb uważa zresztą, że strategie inwestycyjne powinny być tak budowane, aby były odporne na tego typu wydarzenia, bo wtedy przestaną być czymś niespodziewanym. A że wcześniej czy później się pojawią, to jest pewne. Ważne, żeby umieć odnaleźć się w kryzysowej sytuacji. 

Warto wziąć pod uwagę, że obecna sytuacja była zaskoczeniem dla Chin, ale już nie dla reszty świata. Europa miała kilka miesięcy, które elastycznym zakładom pozwalały na przygotowanie nowej koncepcji. Wśród nich były też takie, które zrobiły to właściwie ad hoc.
 

W ciągu kilku tygodni producent elektroniki Sharp rozpoczął w Japonii produkcję masek chirurgicznych. Stał się tym samym pierwszą firmą spoza branży medycznej, która się tym zajęła. Było to możliwe dzięki temu, że Sharp wykorzystał do tego jedną ze swoich nowoczesnych fabryk, w których wytwarzane są panele LCD z zachowaniem bardzo wysokich standardów czystości. Produkcja miała się rozpocząć z dzienną wydajnością na poziomie 150 000 masek, by z czasem wzrosnąć do miliona. Podobną operację zrobił już wcześniej tajwański właściciel Sharpa, firma Foxconn, która na terenie Chin stworzyła podobną linię produkcyjną.

Na naszym podwórku elastycznym dostosowaniem do sytuacji wykazał się Orlen. W zakładzie produkcyjnym Orlen Oil w Jedliczu, który na co dzień zajmuje się produkcją płynów do spryskiwaczy, płynów chłodniczych, smarów oraz olejów przemysłowych, koncern dokonał szybkiego przestawienia linii produkcyjnej tak, aby można było rozpocząć wytwarzanie płynu do dezynfekcji rąk. W marcu wydajność produkcji wyniosła 2,5 mln litrów i dzięki rozbudowie infrastruktury w kwietniu ma ulec podwojeniu.
 

Firma OTCF, właściciel marki znanej z produkcji odzieży sportowej 4F, elastycznie odpowiedział na zapotrzebowania największego polskiego szpitala zakaźnego i przekazał mu bezpłatnie 300 par gogli oraz we własnej szwalni rozpoczął produkcję maseczek.
 

Oczywiście powyższe działania są bardzo specyficzne, bo są bezpośrednią odpowiedzią na zapotrzebowanie państw związane z pandemią. O zaletach elastyczności w biznesie możemy też mówić w kontekście bardziej codziennych potrzeb, choćby takich jak globalna walka z plastikiem. Z jednej strony akcja „Tu pijesz bez słomki” postawiła restauratorów przed dylematem czy całkowicie zrezygnować ze słomek czy jednak zaspokoić naturalną potrzebę ssania swoich klientów i zastąpić plastikową rurkę czymś innym.

Rozwiązania poszły tu, jak można się domyślać, dwutorowo. Jedne firmy z dnia na dzień zaprzestały całkowicie używać słomek, inne sięgnęły po alternatywne rozwiązania: słomki z papieru, makaronu, biodegradowalnego plastiku, słomy czy służącego do wielorazowego użytku metalu.

Choć kampania odchodzenia od plastikowych słomek bynajmniej nie rozwiązuje problemu zanieczyszczenia oceanów (stanowią one tylko ok. 0,03% ogólnego zanieczyszczenia plastikiem), to była pierwszym sygnałem zmian mających skierować nas w stronę rozwiązań zero waste. Tzw. dyrektywa plastikowa uchwalona przez Parlament Europejski wprowadza zakaz sprzedaży plastikowych jednorazówek. Od 2021 roku nie będzie można używać jednorazowych przedmiotów wykonanych z tworzyw sztucznych, m.in. słomek, sztućców, talerzyków, patyczków do uszu. Odchodzenie od plastiku jest prawdziwym wyzwaniem dla producentów. Czy okażą się na tyle elastyczni, by przestawić się na produkcję tworzyw z recyklingu i doprowadzić do produkcji w obiegu zamkniętym? Czas pokaże. Na razie świat musi odpędzić czarnego łabędzia koronawirusa.

Autor: Andrzej Pająk, CrazyNauka.pl