Środki na cyfryzację polskich przedsiębiorstw
Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki zapewni wsparcie firmom, które zamierzają wejść na ścieżkę transformacji w kierunku Przemysłu 4.0., wdrażającym miedzy innymi rozwiązania z obszaru automatyzacji i robotyzacji, cyberbezpieczeństwa, Big Data, Internetu Rzeczy oraz Cyfrowego Bliźniaka. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem programu, ale już teraz warto powiedzieć o jego głównych założeniach. Z Ewą Mikos, Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu i Governmental Affairs w Siemensie rozmawiamy o instrumentach finansowania transformacji cyfrowej polskich przedsiębiorstw w ramach nowego programu wsparcia na lata 2021-2027.Czym jest program wsparcia FENG i dla kogo jest przeznaczony?
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG)[i] to jeden z 9 programów krajowych w nowej perspektywie finansowej UE, z których w najbliższych latach będą mogły korzystać polskie przedsiębiorstwa. Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) 2021-2027 jest kontynuacją dwóch wcześniejszych programów: Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz Inteligentny Rozwój 2014-2020. Celem programu jest zwiększenie potencjału w zakresie wdrażania innowacji i wykorzystywania zaawansowanych technologii oraz wsparcie transformacji gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0 i „zielonych” technologii. Jego budżet na lata 2021 do 2027, to łącznie 7,9 mld EUR czyli około 36 mld zł.
[i] „Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki Program na lata 2021-2027” https://www.poir.gov.pl/media/99306/feng.pdf
Jak wyglądają poszczególne priorytety tego programu?
Program FENG obejmuje trzy priorytety, w tym Pomoc Techniczną. Jeden z nich to wsparcie dla przedsiębiorców. Drugi z priorytetów ma wesprzeć rozwój środowiska sprzyjającego innowacjom. Część tych środków przeznaczona będzie na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw w zwalczaniu skutków pandemii COVID-19, pozwalając im odbudować pozycję rynkową sprzed pandemii oraz wprowadzać nowe produkty i usługi dostosowane do nowej sytuacji.
Jakiej wartości wsparcie przewidywane jest dla poszczególnych priorytetów?
Cieszy fakt, że na wsparcie dla przedsiębiorców planuje się przeznaczyć około 4,36 mld EUR, co stanowi 55 procent z przewidywanej do alokacji kwoty 7,9 mld EUR. Bardzo istotne jest także finansowanie działań wspierających tworzenie środowiska przyjaznego innowacjom, na które przeznacza się w ramach programu około 3,46 mld EUR, czyli 43 procent kwoty wsparcia.
Jakie działania będą dofinansowane w ramach wsparcia dla przedsiębiorców?
W ramach programu przewidywane jest dofinansowanie takich obszarów jak badania, rozwój infrastruktury B+R oraz wdrażanie i komercjalizacja wyników badań. Przedmiotem dofinansowania ma być także podnoszenie kompetencji cyfrowych oraz internacjonalizacja przedsiębiorstw. Pod pojęciem wsparcia internacjonalizacji kryje się współfinansowanie wydatków związanych z promocją zagraniczną, udziałem firmy w międzynarodowych łańcuchach dostaw, uzyskanie ochrony praw własności intelektualnej poza Polską oraz komercjalizacja wyników prac badawczo-rozwojowych za granicą. Innymi obszarami, w których firmy będą mogły uzyskiwać pomoc finansową w ramach pierwszego priorytetu – wsparcia dla przedsiębiorstw – jest rozwój kompetencji, cyfryzacja – w tym także bezpieczeństwo cyfrowe (cybersecurity).
Co rozumie się pod pojęciem cyfryzacji w tym programie, jakie działania mogą zyskać wsparcie?
Przez cyfryzację rozumie się tutaj transformację w kierunku Przemysłu 4.0, w szczególności zastosowanie w zakładach produkcyjnych automatyki i robotyzacji. Twórcy programu umożliwiają również finansowanie działań związanych z cyberbezpieczeństwem w przedsiębiorstwach. Można się także ubiegać o wsparcie na oprogramowanie obniżające koszty prototypowania i wprowadzania nowych produktów, na Internet Rzeczy, wdrażanie Cyfrowego Bliźniaka lub rozwiązań z obszaru analityki danych (Big Data). Tak szerokie podejście do cyfryzacji z pewnością umożliwi polskim przedsiębiorstwom, które wcześniej nie inwestowały w takie działania ze względu na brak środków, wejście na ścieżkę Industry 4.0.
O finansowaniu jakich działań mówimy w przypadku drugiego priorytetu – środowiska przyjaznego innowacjom?
Autorzy programu kierują te środki na wspieranie projektów o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki, w tym m.in. na rozbudowę publicznej infrastruktury badawczej, transfer i komercjalizację badań. Chodzi tutaj o praktyczne wdrożenie technologii opracowywanych na uczelniach i w instytutach badawczych, by efekty tej pracy znalazły zastosowanie w produktach wytwarzanych przez polskich przedsiębiorców. Kolejne obszary, które mogą liczyć na wsparcie dzięki temu programowi to rozwój nowych biznesów: poprzez dofinansowanie akceleratorów przedsiębiorstw, start-up-ów oraz wsparcie instytucji otoczenia biznesu i klastrów.
Kto może uzyskać wsparcie w ramach omówionych wcześniej typów projektów?
Odbiorcami wsparcia mogą być zarówno firmy z sektora MŚP, jak i duże przedsiębiorstwa. Beneficjentami będą mogły zostać również grupy składające się z przedsiębiorstw oraz innych podmiotów i np. instytucji badawczych. Na szczegółowe wytyczne musimy jednak jeszcze poczekać.
Jakie miejsce w nowym programie zajmować będą działania proekologiczne i nastawione na redukcję śladu węglowego?
Program FENG oraz FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko) kładą duży nacisk na transformację w kierunku zielonej, proekologicznej gospodarki. Podstawą takiego kierunku działań są między innymi Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2020/852 w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje oraz strategia Europejskiego Zielonego Ładu. Niskoemisyjna gospodarka to: „zielony” transport oparty o bezemisyjne paliwa w tym wodór, technologie CCU/CCS (wychwytywanie dwutlenku węgla ze spalin) oraz niskoemisyjny przemysł i energetyka. Szczególną rolę dla osiągnięcia neutralności klimatycznej pełni gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ). Wdrożenie tego podejścia przyczyni się także do oszczędności zasobów oraz optymalizacji procesów produkcyjnych. Zastosowanie cyfrowych narzędzi i technologii będzie bardzo pomocne w realizacji założeń GOZ.
Jakie nadzieje i oczekiwania pokładamy w Programach Operacyjnych i jakie działania pozwolą nam one sfinansować?
Zakładamy, że programy te pozwolą na zwiększenie potencjału w zakresie badań i innowacji oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii. Wierzymy, że umożliwią one także wzrost konkurencyjności polskich przedsiębiorstw oraz ułatwią transformację gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0 oraz zielonych technologii.